Jesuh Nih Pathian Pennak Kong A Chim

Baibal caang thim: “Pathian Pennak cu hmuh awkin a ra lo. Ahohmanh nih, ‘Zohhmanh, hika ah a um hih, khika ah a um khih,’ an ti kho lo; zeicahtiah Pathian Pennak cu nan chungah pei a um cu,” tiah a ti hna. Luka 17:20-21

Bawi Jesuh nih Pathian Pennak hi hmunlai ah chia zau in a rian a tuan. Pathian Pennak kan hmuh khawh nakhnga, kan lung a pem khawh nakhnga a phunphun in a kan cawnpiak. Luka catial tu nih Pathian Pennak cu mi vialte kan caah a si zia kha Jesuh nih a rak cawnpiaknak hna chung in a lam kip in hmuhsak a kan duh. Cawnpiaknak a tuah tik ahhin phungchim bantuk le saya nih siangakchia a cawnpiak bantuk le nu le pa nih fale an cawnpiak hna bantuk in thil sining hoih in a phunphun in a rak cawnpiak hna. Tahchuhnak (parables) tete a hman chel, khuaruahhar thil a tuahnak in a fianter chel, le a nunnak hrimhrim in langhternak in Pathian Pennak chung ah luhpi a kan timh dih.

Luka 5:33ff ah rawlulhnak[1] kong siseh, 6:1-5 ah Sabbath[2] kong in Sabbath bawi a sinak a chim; 6:20 -26 lunglawmhnak kong a chim i, ral dawtnak[3] kong tiang in a kan cawnpiak ( 6:27 -36; cf. 12:57 -59). Midang va soi lo ding, thingkung le a theitlai kong in kan nun tah a herh zia le inn satu pahnih in zumhnak a hram kan thlaknak ding cawnpiaknak ( 6:37 -42; 6:43 -45; 13:6-9; 6:46 -49) kong kha a kan chimh. Zeitindah thla kan cam awk a si zia (11:1-13), ahodah kan tih awk a si zia (12:1-7), vancung ah kan chaw i khon a herh zia (12:32-34), zultu[4] si a har zia (14:25-33); khamhnak kong ah tuu tlau, tangka tlau[5], le fapa tlau bianabia in a kan chimhnak (15:1ff); Lazaruh le mirum pa tuanbia in vancung khua kong a kan chimhnak (16:19-31); Pathian Pennak[6] kong (17:20-37); nautat mi ngunkhuai khawltu Zakia a tlunnak in khamhnak hmanthlak dawh a kan cawnpiaknak (19:1-10); le Vancung Pennak chungah ahodah a nganbik (22:24-30) ti in Jesuh cawnpiaknak cu kan theih khawh hna. An dihlak surlu a tlaitu cu Pathian a si i Amah Pennak chung i luh le Pathian Pennak nunzia in nun kha a kan tinh piakmi cu a si.

“ Nan chung ah” timi biafang umtuning hi tlawmpal in hun zoh hnik usih. “Entos”[7] ti in Grik holh ahcun an hman i a sullam cu “nan lak ah” ti zong a si kho i “nan chung ah” ti zong a si kho. Hi ka i a chim duh mi nih Messiah pennak cu thlarau pennak a si a ti i caan tawite ca men le lenglang thilri caah a si lo ti a si.[8] Lenglang thil in aa thokmi cawnpiaknak a si lo kha a kan theih ter. A tawinak cun Pathian Pennak cu nan chung ah a um ti tik ahhin a sullam cu nan lung chung ah a um i rian a tuan i mithar ah an ser hna ti duhnak a si. Cun Pathian Pennak cu nan lak ah a um ti tik ahhin amah Jesuh kha a sawh duhmi a si. Amah Jesuh kha Pathian pennak kha a si ko i amah hrimhrim kha an lak ah a um nain an hngal lo.[9]



--------------------------------------------------------------------------------

[1]Rawlulhnak hi Judahmi nih an tuah tawnmi biaknak phung a si nain, Jesuh nih a zultu hna kha rawlulh ding in a fial hna lo. Anih cawnpiaknak cu Judah phung hlun chungin a chuakmi a si ko nain, phunghlun he aa komh kho lo mi phungthar a si cang. Baibal Cawnpiaktu: Biakam Thar, 234 ah zoh.

[2]Khamhtu Pennak chungah cun Sabbath ni cu Bawipa ni ah thlen a si te lai. Sertu upat pek a si bantukin Mi Fapa zong upat pek a si lai ti kha zumh a si (cf. Jer. 16:14 -15). Scofield Reference Notes ah zoh.

[3]Jesuh nih dawtnak kong kha tlamtling tein a chimh hna. Cucu midang thatnak ding ca i tuahsernak kha a si. Pathian nih kan cung i dawtnak a ngeih bantukin a fale kan nih zong nih cu dawtnak cu kan ngeih ve awk a si a ti. Baibal Cawnpiaktu: Biakam Thar, 239 ah zoh.

[4]Velngeihnak hi a man fawi tukmi a si lo zia, nun thaapnak he aa pehtlaih zia hi kan lung a pem cio ahcun zumhnak hi khamhnak cawknak phaisa bantuk ah kan hmang siang hnga lo. Zultu si man hi a man a fak taktak mi a si. Hla i kan sak bang “Vailam tahnak vanlam a si” timi hi nun a zuamcawhtu a si. Bonhoeffer tehna zong nih “a man a fawimi velngeihnak” kong hi an rak i buaipi ngaingai ve. Wesley nih a hrilhfiah ve ning ahcun zumhnak dik ca i ral tuknak caah cun zultu tha sinak in hneksak a si a ti. John Wesley’s Explanatory Notes chimning a si. e-Sword chung in lakmi a si.

[5]Nu nih an lu ah tangka tlang tete in tuahmi lukhimh kha an rak hmanmi a si. Nutling, nu thiang an i tahnak ah hi tangka lukhimh phun hi a biapi tuk. Minu nih lukhimh chung i aa tel ve mi tangka a thlau sual ahcun a nunnak caah thihnak le nunnak tluk in a biapi dirhmun ah a um cang. Nu a sinak a man a khiaktu le nu tung tling a sinak a langhtertu pakhat a si. Cu tangka tlau kha nu nih a hmuh than tikah cun zeitlukin dah aa lawmh ti kha Jesuh nih bianabia in a cawnpiak hna. Ngakchia Baibal, 248 ah zoh chap.

[6]Jesuh nih vancung pennak kong a chimmi cu hmuh khawh a si lo nain atu kan sin ah a um ti kha theih khawh a si; a ra laimi caan tlawmpal ah mi vialte hmuh khawh ding in a lang lai ( 17:32 -37).

[7]Scofield Reference Notes hrilhfiah nih a fianterning a si. e-Sword chung in lakmi a si.

[8]Matthew Henry’s Commentary on the Whole Bible hrilhfiah nih a fianter ning a si ve. e-Sword chungin lakmi a si. Hi bia hi Bawi Jesuh nih Farasimi hna a lehnak hna bia kha a si. Annih nih Pathian Pennak a tlun tik ahcun hmelchunhnak in a tlung lai i a lang lai tiah an zumh. David Van Bik, Luka Thawngtha Fianternak: Uk Hnihnak, 57 ah zoh.

[9]Ibid.,58.