Lam le biatak

Johan 14:6: “Kei cu lam le biatak le nunnak ka si. Keimah in dah ti lo cun ahohmanh Pa sinah an phan kho lai lo.”


Khrihfami kan zumhnak le kan tuah sernak ah nawl ngeitu sangbik i kan chiahmi cu Baibal ca hi a si. Cun Baibal ca cu Pathian bia a si caah a palh kho lo i a rawk bal fawn lo ti zong in kan zumh chih fawn. Khrihfa nunzia in a nung maw nung lo ti kan i tahnak fung cu Baibal ca hi a si. Cucaah kan Baibal nih a kan cawnpiak duh taktakmi hi zeidah a si i a chim duh taktakmi hi zeidah a si ti hi fiang tein hlathlai a hau.


Pathian cu ai thleng bal lo i a bia kaa khat zong ai thleng bal lo ti hi Khrihfami kan zumhnak a si. Sihmanhsehlaw minung nunnak, pawngkam le sining, chan tibantuk pawl cu ai thleng zungzal ve. Cu ai thleng lengmangmi chan he ai tlak in kan Baibal hi hrilhfiah le fianter a hau lengmang ve. Kan Baibal hi a palh kho lo. Chan vialte ca tiangin a nguh. Zeicatiah Pathian nih a bia cu a Thaing Thlarau in a humzual caah le a mi hman hna nih Amah Pathian sin lila in an hmuhmi an fimnak hmangin chan he ai tlak ningin kan Baibal kha a na hrilhfiah lengmang ve caah a si. Cucaah kan Baibal ca hi chanthar mit in kan rel lengmang ve a hau. Kan chim cang bangin Pathian bia cu ai thleng lo nain chan ai thlen caah cu ai thlengmi chan he ai tlak in kan Baibal cu hrilhfiah le fianter a si. Cucaah Baibal ca caangkhat khi phun tampi in an hrilhfiah cio. Phun dang in kan chim ahcun Baibal ca caangkhat caah hrilhfiah phun tampi a chuak tawn.


Kan Baibal ca chungah hin theih harmi ca caang tampi an um. Cun phundang piin hrilhfiah sual a fawi tukmi ca caang pawl zong an um fawn. A chim duh taktakmi siloin hrilhfiah sual a fawimi zong an um tawn hna. Atu kan i thimmi ca caang zong hi phun dang piin hrilhfiah sual a fawi ngaingai vemi a si tiah an ti. Zisuh nih “Lam le biatak le nunnak cu keimah hi ka si i keimah in dah ti lo cun ahohmanh Pa sinah an phan kho lai lo” a ti tikah hin Zisuh nih zeidah a chim duh timi hi kan theih fian a herh.


Johan 14:6 rak hrilhfiah cio ning pawl tlawmpal in ka van langh ter ta lai.


(a) Pakhatnak fianterning cu Johan 14:6 hi Bawi Zisuh nih khamhnak kong he pehtlai in a chimmi a si. Zisuh nih, “Lam le biatak le nunnak cu keimah hi ka si. Keimah in dah ti lo cun aho hmanh Pa sin an phan kho lai lo” tiah fiang tein a ti ko caah Bawi Zisuh Khrih a zum lomi pawl si lo le Khrihfa a si lomi pawl cu Vancung khua an kai lai lo. Cucaah kan pawngkam biaknak dang vialte hi Hell ah an tla dih lai. Bawi Zisuh chim lo Pa sin kalnak ding lam a um lo. Cucaah Khrihfa a si lomi vialte Khrihfa ah can ter dih an hau. Cu lawng ah Vancung khua ah an kai lai timi fianterning a si. Cucu Khamhnak kong caah biaceihtu si lo le biakhiaktu (proof text) ah a hmangmi nih fianterning a si. Cucaah Khrihfa biaknak hi midang biaknak nakin a sang deuh i a tling deuh tiah Zisuh nih a chim duhmi a si ko tiah rak hrilhfiah a si. Sihmanhsehlaw Johan 14:6 hi proof text ca in rak tialmi a si lo. Cu caah bia khiaktu Baibal ca caang in kan hrilhfiah ahcun ca tialtu pa duhnak kan nganh lai tiah ruah a si.


(b) Pahnihnak fianterning cu hi tin a si. Johan thawngtha um tu ning zoh ahhin hi thawngtha tialtu pa tinhmi hi Zisuh Khrih nih hi ti bak hin a chim timi nak in Zisuh Khrih cu a ho a si timi Zisuh Khrih kong hrilhfiah (sermon on Jesus) hi si dawh deuh a si. Cucaah hi John 14:6 hi Zisuh kaa chung chuak bia nakin John thawngtha tialtu pa nih Zisuh Khrih cu aho a si timi a fianhnak tu a si i cu bia cu Zisuh Khrih kaa chung chuak bantukin a tial tiah a hrilhfiahmi an um ve. Zeicaahtiah Zisuh Khrih hi zeitik hmanh ah amah zawn lawng a ruat bal lo i amah ca lawngah rian a tuan balmi a si lo, amah le amah hi sang tuk ah ai chia bal lo. Marka 10:17-18 chung i mirum tlangval pa nih, “Nangmah cu saya tha na si” a ti lioah khan “Zeicaah dah saya tha na ka ti. Pathian dah lo cu a thami an um tung lo” tiah Zisuh nih a leh. Cucaah Zisuh hi amah caah ai chim balmi a si lo pinah Johan thawngtha tialtu pa tinhmi hi Zisuh kong hrilhfiah (sermon) deuh a si caah Johan 14:6 hi Zisuh kaa chung chuak bia a si lo men lai, Johan thawngtha tialtu pa nih Zisuh kaa chungah a hei khumh bia a si lai tiah an ti ve. Cucu hrilhfiah ning phun khat a si ve.


(c) A phun thumnak hrilhfiah ning cu biahalnak in an thok. Hi bia hi Zisuh nih zeibantuk lio le caan ah dah a chim? Cun Zisuh zultu hna nih Zisuh kha kan pawngkam biaknak le minung hawi pawl he kan i pehtlaihning zeitindah a si lai tiah an halmi Zisuh nih a lehnak hna a si maw? Cun ramthar rian kan tuannak ah zeitindah kan lungput a si awk a si timi biahalnak lehnak a si maw? timi pawl hi leh an hau. Hi bia halnak pawl kan leh a si ahcun hi sining ruangah Johan 24:6 hi a chuakmi a si lo. Zisuh nih a chim tikah nan pawngkam biaknak dang pawl he nan i pehtlaih tikah hi bantuk lungput nan ngei lai tiah a cawnpiaknak hna a si lo i nan pawngkam a ummi biaknak dang, miphun dang pawl caah tiin a chimmi zong a si fawn lo. Cu nak cun Khrihfa pawl hi a ho te dah an si i zeidah an si timi an sinak kha Judahmi le Greekmi hna hmaiah langh ternak ding ca tu ah a si deuh. A hong chuak tharmi Khrihfa biaknak hi a pawngkam minung le biaknak (the Jews and the Greeks) he zeidah an i dan hleinak a si hnga timi langh ter duhnak caah a si. Cucaah Zisuh nih, “Kei cu lam le biatak le nunnak ka si” a ti tikah hin Khrihfa sinak hi zeidah a si timi a langh ter. Khrihfa timi cu Zisuh Khrih zulhmi lam a zul vemi, Zisuh Khrih cawnpiakmi biatak a cohlang i Zisuh Khrih nih a pekmi nunnak a neitu hna an si timi hi Johan thawngtha tialtu pa nih a langh ter duhmi a si. Cucaah Johan 14:6 hi kan pawngkam miphun dang le biaknak dang pawl caah vanram kainak tahnak fung i kan hman ahcun kan Baibal chim duhmi kan nganh lai ti hi a phun thumnak fianternak a si ve.


(d) A palinak fianterning cu hi Baibal ca caang hi zeiruang ah dah a hong chuah i zei he dah ai pehtlaih? Hi ca caang hlan ah zeidah a ra i zei nih dah a hnu in a zulh? timi biahalnak (immediate setting of the text) pawl kah zohchih in a chuakmi fianternak a si. Baibal ca caang pakhat fiannak ding caah hin a hmai i a ummi bia hna le a hnu in a van zultu bia hna hi an biapi taktak ve. Fiannak ah a bawmtu an si hna. Cun kan Baibal chung i dal (a ngan) pawl le caang (a hme) timi pawl hi catialtu nih tha tein a rak then ciami a si lo. Caan saupi a rauh hnu ah Baibal a zohtu pawl nih an thenmi a si. Catialtu nihcun a dihlak pi hi pakhat in an tial ko. Cucaah Johan 14:6 hi zei nih dah a chuah pimi a si, hi hlan ah zei kong dah a um i a hnu in zei nih dah a zulh ti hi ruah lo awk tha lo a si.


Johan 14:6 he ai pehmi ca caang cu Johan 13 chung i Peter nih, “Bawipa, khoi ka ahdah na kal lai?” tiah a halmi le Zisuh nih, “Ka kalnak dingah na ka zul kho lai lo” tiah a lehnak, Peter nih, “Bawipa, zeiruang ahdah kan zulh khawh lai lo? Nangmah caah cun ka nunnak pek hmanh ka sian dahkaw” tiah Zisuh le Peter biaruahnak in a chuakmi ca caang a si. Hi ka zawn ahhin “lam” timi le “nunnak pek, thihnak, harnak” timi hi then khawh loin an i pehtlai ti a fiang. Cucaah “lam” kan timi cu “siang ngaiin le mah lungtho tein nunnak pek” le “a ca i temhinnak” timi hi a sawh duh. Cucu Zisuh Khrih nih kei cu “lam le biatak le nunnak ka si” tiah a timi a duhnak a si tiah fianter khawh a si ve.


Cucaah cun Johan 14:6 nih hin a chim duh taktakmi hi biaknak dang le zumhnak dang pawl Vancung khua kai le kai lonak kong ceihhmainak nakin Khirhfami hna nunnak caah Khrih nih vailam lei a kalnak lam kha a chim duh deuhmi a si ti khawh a si.


Cu fianternak cu hram lak in Khrih hnu zultu sinak (Discipleship) timi hi ruah ti ka duh deuhmi a si. Judah pawl phung ah “lam” timi hi sullam a nei. Lam timi cu mifim mi hna i an nuncan ziaza (life-styles of the wise), si lo le mi sualmi hna nuncan ziaza (life-styles of the wicked) tinak khi a si. Salm catialtu nih “lam” a ti tikah Pathian duhnak le phungbia hna zulhnak kha a chim duhmi a si (Ps. 119:1, 3; 5:27, 33). Hmunhma pakhatkhat ah a hruaitu lam a ti duhnak a si lo. Cucaah Zisuh nih “lam” ka si a ti tikah hin “hmunhma pakhatkhat kalnak lam lawng siloin amah nih a zulhmi lam khi a chim duhmi a si” ti zongah fianter khawh a si ve.


Cucaah Johan 14:6 hi zultu sinak he tu pehtlaih ter deuh ding a si. Zisuh nih hin hnu zultu sinak ah hin dawtnak le nunnak peknak hi a biapi bik an si i cucu a zulhmi lam zong a si pinah amah a zultu hna ca i a chiahpiakmi lam zong a si ve ti hi a chim duhmi a si. Zisuh nih a zulhmi lam zulh ve lo ahcun Pa sinah phanh khawh a si lo. Zisuh Khrih zong Pa sin a phanh nakding caah a zulhmi lam cu dawtnak le midang ca i i thawinak nunnak hi an si ve. Cu dawtnak he ai thawimi Bia (logos) nih cun biatak a phuan i thihnak a teitu nunnak a pek. Miphun dang le biaknak dang, nunphung dang pawl caah biaceihtu caah chiah piakmi tahfung siloin Pathian lung tlinh khawh nakcaah le Pathian lei kalnak lam cu “dawtnak” le “mi ca i i thawinak” lungthin hi hi ca caang nih a chim duhmi an si deuh. Cucu Khrih nih a zulhmi lam zong a si i a zultu hna zong nih zulh dingin a cawnpiakmi hna lam a si. Cu lam zulhnak nih cun Pa sinah a phak ter hna lai. Biatak an theih lai i zungzal nunnak an hmuh lai. Cucu Khrih hnuzultu sinak taktak cu a si. Khrih hnu zultu hna nih midang he kan i dannak cu dawtnak lungthin kan ngeihnak ah le mi dang rianh duhnak lungthin kan ngeihmi hin kan langh ter awk a si.