Thiltha Tuah Lo Ruangah

Baibal caang thim: Mirumpa cabuai in a tla mi rawl tiltawt kha ka khim lai ti i ruahchan in mirumpa innka hram ah khan an ratpi tawn. Cun uico kha an ra i a hmakha an liah piak tawn. Luka 16:21

Bawi Jesuh nih Farasimi hna bia a ruahnak hna chung in tahchunhnak bianabia Lazaruh le mirumpa kong a kan chimh. Hi bantuk tuanbia phun hi Izipt pawl nih an chim tawnmi a si an ti. Mirumpa a rumning hi a zik[1] a phan. Lazaruh hi a si a fah pinah hma le rung nih tlunh sehlaw a dawh. Sifah he zawt he a kemh. Tuanbia a va si ko zong ah Vancung khua[2] le hell[3] hmanthlak kan mitthlam in kan cuanter khawhnak a si caah kan caah man a ngei taktakmi a si. Bawi Jesuh nih Lazaruh[4] cu Abraham[5] pawng ah a thutter i mirumpa[6] tu cu hell i a tlaknak kha a chim.

Mirumpa a sualnak kha zeidah a si hnga? Lazaruh kha a thawl i hnahnawhnak zeihmanh a peknak bia kan hmu lo. Lazaruh cungah thatlonak zeihmanh a tuahmi a um lo. Zei ko nih dah mirumpa hi hell ah a phak ter hnga? Barclay nih a hrilhfiah ve ning ahcun “Mirumpa sualnak cu Lazaruh cung i zeihmanh a tuah lo kha a si tiah a ti. Mirumpa hell i a kaltertu hi a tuahmi sualnak si loin, a tuah lo ruang, thatnak a tuah lo ruang tu ah khan a si,” a ti.[7] Chiatha thleidannak nih hihi thiltha ka tuah awk a si tiah harnak a tongmi hmu ko na in a tuah lo kha a rak poi ngai tinak a si. Tuah lo in a um khawh kha minung kan sinak nih aa tinhmi a si lo zia a langhter. Zu din lo kha thiltha tuah a si rih hnga lo. Zu a din lo lawnglawng kha a rak si. A duh lo caah a din lo zong a si kho i zu an zuar lo ruang ah a din lo zong a si ko. Zu nih a thah cuahmah mi sining chung i va pil ve i va bawmh[8] kha zu a teinak tu cu a si deuh men hnga.

Khrihfaphung hi thilthalo hrial a fialmi vial lawng a si lomi hi duh a nun tuknak a si. Sualnak tuah hi a thlauh zong a kan thlauh i hrial zong a kan fial. Asinain lungput ahcun misual, santlailo ka si timi lungput ngeih a kan duh piak. Sualnak tuah lo ding ahcun ramlak hoi hna ah mah te lawng in va um i Pathian kong lawng va ruah ding a si ko hnga. Sualnak tampi lak ah harnak a tong mi hna caah siseh, vawlei cung nunnak ah retheihnak phunphun a tongmi kan minung hawi hna sin i sining va hrawmpi nak caah thiltha tuah hi vancung nunphung nih a kan fial.[9]

Biahalnak:

01. Thiltha tuah hi kan ram ah liberal cawnpiaknak a si kan ti tawn hna i hihi hrihhram ngei te in an chimning, a ceihmai ning na theih tawk mai ve hnik.

02. Mirumpa sualnak hi zei sualnak dah a si hnga? Hell tiang a phanh ko tung!

03. Thatnak tuahlo ruang i sualnak a si ahcun ahodah thatnak a tuah ko kun hnga?

04. Lazaruh sining chung i luh cu maw vancung nunphung cu a si hnga?


[1]A puansen aihmi man hmanh hi mi sawsawh kum thum hlawh lo nih cun a caw kho lo an ti.

[2]“A sangnak ah” ti a silo ah “cungcawinak hmunsang” tinak a si tiah Hebru holh umtuning cu a si an ti. Judahmi nih hin vancung khua hi dot thum asiloah phunthum in an then ti a si (Salm 8:8; Deut. 17:3; 1 Siang. 8:27 ). Easton ’s Bible Dictionary ah zoh. e-Sword chung ta lak mi a si.

[3]A biafang sullam bak cun “khuh” a siloah “thuh” tinak a si. Mithalo hna dantatnak hmun tinak a si. International Standard Bible Encyclopedia ah zoh.

[4]Barnes chimning ahcun Lazaruh ti sullam cu bawmhnak a herh tukmi, mi sifak tinak a si a ti. Barclay nih a chim ve ning ahcun Lazaruh ti hi Latin holh a si i a Hebru min cun Elezar a si a ti i a sullam cu Pathian cu a ka bawmtu a si tinak a si a ti ve. William Barclay, 214.

[5] Judah mi pawl nih an zumhnak ah tuanbia bantuk in an chim tawnmi cu Judahmi hi hell i a tla lo ding khing in an i ruat ti a si. An pu Abraham nih hell innka hram in a rak hngah hna lai i vanram lei ah a kal ter hna lai tiah an i ruahchan ti a si. Abraham tefa sinak in vanram kan co lai ti khing in an zumh rua. Tipil petu Johan nih cun Abraham tefa an si kha cu ceilak te in a rak den ko hna khah! Abraham le Lazaruh an um t ii Judahmi caah cun a hmanthlak a fiang khun ve ko lai.

[6]Tuanphung bantuk in an chimmi cu mirum pa zong nih hin min a ngei ve ko an ti i “Neneveh” hi a min a si an ti. David Van Bik, Luka Thawngtha Fianternak , Uk Hnihnak, 51.

[7]William Barclay, 214. Pura biaknak le Kawl nunphung nih Laimi zong hi a kan ciah tuk ve cang i kan pawngkam ah zeidah a cang ti hi a kan hmuhter ti lo. Ka sining le kan tonmi cungah ngaihchiat awk zong a kan theih ter ti lo. Kan thi a kik i zawnruahnak lungthin kha a thi. Kan thin zong a hung kho ti lo. Mizeng le thinghmui zawtnak a ngeimi bang kan nun hi hihnak leiah a thlen cuahmah. Thiltha tuahlo ruang ah Mirumpa bang dantatnak in lai hi tih a nungmi a si hi kan theih a herh ko rua.

[8]Thantlang ah kum 2000 khan Khrihfabu dihlak hnathlaknak in zu an khap. Zu din bu in a thi mi le zu zuarmi chungkhar an thih tikah khrihfaphung in an i vui lo. Zu chuang le zu zuar kha khrihfabu in an phuar hna. An i tinhmi cu kan miphun ah lungfimnak le ziaza tha umseh ti an duh caah a si i thil tha ngai a si ko lai. Asinain zu an doh ning nih ruah awk thil tampi a chuah ter ko. Thil pakhat a fiangmi cu Thantlang ah zu cu a um thiamthiam. Zu ding pa, zu chuang zu zuar pa chung i va pil i a harnak chung in chuahpinak tu kha Lazaruh tuanbia nih a kan chimh duh deuhmi a si hnga maw?

[9]Hi zawn ah ruah awk a ummi cu: Falam ahhin Pa Chia timi mihrut pa a um. Rawl hal a hmangmi a si. Dr. B. Luai Hre te hi hei hal lengmang hna sehlaw a dawh: “Pa Chia, nang hi cu Bawi Jesuh khal na si cawk lo ding,” tiah a ti an ti.