Baibal caang thim: An nih cu a thawh hna i, ‘Messiah nih cun sifahnak kha a in lai i ni thumnak ni ah thihnak in a tho than lai, cun amah min in sual ngaihchihnak le sual ngaihthiamnak kha Jerusalem khua in i thawk in miphun vialte hna sin ah chim a si lai,’ tiah aa tial. Luka 24:46-47
Kan Bawipa Jesuh hi David Living Stone le bang nih cun Pathian nih fapa pakhat te lawng a ngeih i siangbawi (missionary) ah a hman a rak ti. Bawi Jesuh minung i a rak i can i khamhnak thawngtha a kan phurh i Pathian he remnak rian a nunnak pekin a tuanmi hi nihin i kannih nih kan Bawipa biacah bang kan tuah ve mi ramthar riantuannak cu a si. Luka nih Jesuh nih rian a tuannak hi phunthum in a tial i a pakhatnak cu minung 12 a thlahnak[1] hna kha a si (9:1-6, 47ff); cun minung 72[2] a thlah than hna[3] (10:1-20); i a donghnak a biacah ah sual ngaihchihnak le sual ngaihthiamnak thawngtha kha mi vialte sin i thanh a kan fialnak (24:46-48) hna hi an si. Sual ngaihchihnak le sual ngaihthiamnak[4] aa ton tik ah khamhnak le lawmhnak thei a tlai ti kha a kan hngalhter mi thawngtha a si.
Minung 12 an si ah 72 an si ah an rak kir than tik ah lawmhnak thawngtha he an rak kir. Mi tampi nih damnak an hmu. Pathian sunparnak a lang. Bawi Jesuh sin ah an hmuhtonmi vialte an chimh dih. Hihi ramthar rian[5] kan tuan cionak zongah zohchunh awktlak an si. Kan ramthar riantuannak hi sual ngaihchihnak le sual ngaihthiamnak thawngtha an si taktak maw? Jesuh tah kan hmuhtonmi vialte kan chim dih maw ti kha fakpi in bia kan i hal a herh ve ko rua.
Emmaus khua i khual a tlawngmi Kleopas le a hawi sin ah Jesuh cu khual a rak tlawng ve i an rak hngal lo. An sin i tlun ve awk i an sawm i changreu kha a lak i thla a cam hnu i a phawt hna hnu ah Jesuh cu aho a si kha an hngalh. An hmuhmi le an tonmi cu an i thutpi kho ti lo. Jerusalem ah an rak kir colh i Jesuh a thawhthannak thawngtha kha an phuan. Thawngtha nih kan nun a hlanh i a pemh i a ciah hnu ahcun i thutpi awk tha a si ti lo. Midang siaherhnak nih nun le vawlei a thlen tawn. Ramthar rian (mission) hi cu filosofi[6] a si bal lo. Siaherhnak in a khat mi riantuannak tu a si.
Biahalnak:
01. Zei chungah dah thlah kan si?
02. Zei ruangah dah thlah kan si?
03. Ngaihthiamnak nunphung kong hi mai deuh in ceihmai ve hnik.
04. Nihin vawlei nunphung nih a hun chim pahmi “pluralism” timi nih kan ramthar riantuannak ah donhkhannak a ngei tiah na ruat ve maw?
[1]Pathian pennak kong mi tamdeuh nih an theih khawh nakhnga, Jesuh nih lamkaltu 12 kha a thlah hna. Baibal Cawnpiaktu: Biakam Thar, 253 ah zoh. Kan pawngkam i pura biaknak nih cun mah pumpak ca i khamhnak kong, luatnak kong lawng a cawnpiak lio ah khrihfa phung nih cun mi vialte khamhnak an hmuh khawhnak ding caah siaherhnak a ngeih zia a langhtertu a si. Ramthar riantuan a herh hrimhrim ti a kan theih ter. Biatak lam an zul cio ko i “Muslim an si ah Buddhist an si ah vanram an kai cio ko lai, an sin ah thawngtha chim a herh ti lo,” timi cawnpiaknak phun kha hi siaherhnak in lamkaltu 12 thlahnak nih biatak a si lo ti kha a fianter ko rua.
[2]A cheu Baibal (KJV) hna ahcun minung 70 ti in aa tial.
[3]Phungchimnak le damnak rian tuan a fial hna i a khuah khuah in a kalter hna. Adam Clarke’s Commentary on the Bible hrilhfiah ah zoh. e-Sword chungin lakmi a si.
[4]Khrihfaphung nih duh nung tuk in nunphung a kan ser piakmi cu ngaihthiamnak nunphung hi a si. Khrih ceunak kan sin i a phanh hlan ahhin ngaihthiamnak biafang kan ngei rua lo. Kan holh hrim ah um dawh a si rua lo.
[5]Laimi khrihfa zeimaw zat nih ramthar rian kan tuan ning hi pawcawmnak rian he aa lo deuh tawn i miphun ningzahnak tu a chuahter sual lai ti cu phan awk ngai a si. Mi hnar in thaw dawp i mi hnar in thaw chuah deuh kha zalong ngai in kan i thimmi a lo ngai ngai. Bawi Jesuh nakin dollar hna hi nawl kan ngeih ter tawn i hihi fakpi in ruah a herhmi cu a si. Kan mission field zong an i lo, lo tuk hna i a poi ngaingai ko. Jesuh dawtnak a thei ciami sinah mission rian kan tuan deuh i buu zong nih a kan zawh te hnga dek maw? Korea ram ah Cheju tikulh cu aa dawh tukmi a si i khrihfa hi 5% lawng an um. Siangbawi an thlah cio i anmah le an khrihfabu cio ah report an pek tikah Cheju tikulh minung nakin khrihfa cazin hi an tam deuh ti a si.
[6]Prof. Khin Maung Din nih roling bia pakhat a chimmi cu: “Can a Buddhist be a Buddhist-Christian?” timi a si i a sullam cu: “Buddhist pa kha Buddhist-Khrihfa a si kho maw?” timi biahalnak a si. Kanmah lei kap in hi biahalnak hi Buddhist pa caah a ruah zong a hei fawi men ko hnga. Asinain biahalnak pakhat hi bang in: “Can a Christian be a Christian-Buddhist?” tiah hei kan tuah ve hna sehlaw zeitindah kan leh ve hnga?
No comments:
Post a Comment