CNF le kan miphunnih kan tawn mi thil hi tamlak te thanh ding a um caah, tuzan hi USA chung ah kan miphun nih kan tawn mi kan thanh hna lai i, thaizing ah vawlei cung khuazaa ram kip ah kan miphun le CNF nih kan tawn mi pawl kan thanh hna lai.
"Pu Mon, halphung a si lo ah cun ka ngai thiam law, in hal ko tuah ning! CNA ( Chin ralkap) hi nan zaa pi zeizat dah nan sii?"
A cung i, biahalnak hi Col.Solomon USA ramchung a tlawnnak pauh ah an hal bikmi bia pakhat a si. Hal phung cu a sitaktak lo. A sinain theihduh awk a tlak tuk mi bia a si hawi. A lehmihna cu, "zeizat kan si ti cu kan chimh kho hna lai lo. A sinain,kan Chinram chung chaklei Tiddim-Tonzang ram in, thlanglei Paletwah ram tiang kan duh pauh in kan duh mi kan tuah (control) khawh dih. A sinain a zaa naisai lo, ralkap tthawn chinchin kan hau. Nichuah lei Chinduin tiva tiang, chaklei ah Tamu-khanpat tiang vialte va lak dih cikcek i, kan ram zalawn te in kan uk tiang ttuan ding rian kan ngei rih" a ti hna.
Mizaa pi caah cun zeizat set an si lai vuntuak awk ah a har taktak ko. Asinain, thil a thei deuh mi le ralkap ah cansau deuh aum cang mi ralbawi tthing kan u Pu Thawng Za Lian, Pu Thawng Lin te pawl caah cun Pu Solomon a rank cu full colonel a si an ti cang ka in, CNA zeizat dah an si lai ti mi cu hal a hau ti lo. International Military system umtu ning ah Colonel nih cun a tlawmbik ralkap (1,000) a uk hna lai. Captain nih (100) hrawng a uk hna lai i, major nih cun (700) hrawng uk ding a si. CNF cu International military code and conduct ttha te in a zul mi kan si i, Col. Solomon Major Gereal hrawnga si ah khin cun CNA (10,000) hrawng an si cang ti hi kan thei te ko uh.
Ralkap phung ah Colonel (Bu-Hmu-Ci) pakhat hi body-guard ralkap (7) nih zulhpeng phung a si. Ral a tam deuhnak hmun ah cun platoon pakhat, ralkap (30) nih zulh peng ding asi. Colonel Solomon USA a um chung zong ah hin Hakha an inn bantuk in a ruah mi, a far nu Pi Dawt Tthahlei Par te inn, ah dah ti lo cu a pum he pe (20) nak hlatdeuh lo bak in, a tlawmbik CNF member pakhat tal nih zulh peng a si. Hihi CNF/A le ralkap phung a si i, an security hi a bia pi tuk. Mah caah cun Colonel Solomon rawl ei kan sawm maw, len kan sawm maw a pawng ah a nau le CNF pakhat pauh cu a ni tel peng lai i, sawmlo pi in an rat ve ti ding an si lai lo. A nau le aa rat pi hna lo i, a mah lawng te a rat ah cun, a chungkhat, a u-nau tak tak kan si caah a si tiin, rak theih thiam cio te ko uh.
Carel tu u le nau hna, kan miphun ralbawi nganbik mi Col. Solomon, kan miphun chak le thang, nichuah-nitlak a kan pumhkhawmh tu Pu Thla Hei, le aa hngilh mi zong thih-ngamh in a kan zuan ter dih tu Dr. Bawi Uk Thang hna cu an ni zul tualmal i, kan hnu zarh chung America ram chak le thang tamlak te an cul. Missouri ram St. Louis, Texas ram: Dallas, Houston, Cautus, Amarillo,Midland, Kansas ram Kansas city, Kentucky ram Covington, Ohio ram:Cincinnati, Dayton, Columbus, le Illinois ram Chicago, Wheaton timi khua le ram pawl an phan. Hi khua le ram vial te hi an tlawn i, kan miphun thawng tampi nih an bia an ngaih hna. Minung tam tuk ruahnak le hmuhning an thlen. An khual tlawnnak hi, na pawng ah USA ram map naa chiah ah cun vun zoh taa hmanh law, kan miphun hmailei caah ah na lung a hmui i, na hna a ngam tuk ko lai.
Hi an khualtlawnak khua pawl i, kan miphun pawl nih an rak kan chimh ning ah cun, an pathum in bia an chim ah hin ngeih a nuam tuk i zanttim 1,2 tiang hna hi kan tthu. A chelcehl ah cun an bia a ngai tu hna hi kan kaa kan ni aan dih, kan lu kan tun i, mit-theh lo phun khin kan um i camhmi hna khi kan lo an ti. Kumkhat $150 pekve in Chinland Club luh lawng in an lung sii lo i, minung (13) nih Russia ramtuah AK-47 meithal zunkhat cio kan nin cawk piak chin hna lai an ti hna. Colonel Solomon a tlun tik cu AK-47 meithal tamnawn he a kir te ko lai. U-pa nutling patling in mino tete tiang nih kan miphun rianttuan ah biatak tein kan nin ttan pi hna lai an ti hna lawng si lo in, kan pastor pawl hrimhrim nih "kan si khawh tawk in kan rak ttang cio lai, nan tha rak chia hrimhrim hlah seh" tiah thapeknak le thlacamnak an ngeih piak mihna hrim hrim lawmh a um tuk ko.
Texas ram Amarillo khua a um mi kan miphun hna hi a minung cun an tam lo. Amerillo Chin Christian Church (ACCC) tiin, kharihfa bu an dirh ve i Pathian bochannak lei le zumhnak leiah zohchun awk tlak khin an zumhnak a tthawng. An zumhnak a tthawn caah cun maw zeidek USA ram kan miphun chung ah Biakinn ttha tak tak a caw hmasa mi an si. An biak inn awnnak cu 11/14/2010 ah sunglawi ngai in an tuah. Hi biakinn lawmhnak ah hin kan miphun ah biaknak lei in kan pa bik tiah kan upat mi hna: Rev. Dr. Stephen Hre Kio le Rev. Dr. Duh Kam zong an sawm hna. Biaknak lei in kan pa bik lawng si lo in, kan miphun dohthlennak ah kan pa le Col. Solomon, Pu Thla Hei le Dr. Bawi Uk Thang zong sungluai ngai in an sawm ve hna. Hi ACCC kharihfa bu an thil tuah mi hi upat lo awk an ttha lo. Zohchunawk tlak hrimhrim an si. Anmah tein lawmh ko loin, biaknak le kan pa le an sawm hna i, CNF kan pa le pawl cu an sawm hna lawng si loin, kan Pu Solomon tihang kan soh lai an ti i, vok an thah special rawl ei ttinak an tuah piak. Vok pakhat a man cu America ram ah cun a tam lo, a sinain hi an vok thahnak nih a langhter mi cu CNF le Col.Solomon cu kan u pat i, kan miphun dohthlennak hi kan taa a si. Kan tii khawh chung in kan ttang ve lai i, kan nin dirkamh ve hna tinak hmelchunh a si. Pathian nih thluachuah pee chin hna seh law, careltu miphun hawi vialte zong nih kan lawmh pi cio hna lai tiah ka zumh.
A tutan Pu Solomon USA ramchung a tlawnnak kong hi ruah tikah thil a cang bal lo mi lawng te an si. USA a cozah pinih CNA ralbawi tawn kan duh i, Washington DC ah rak ra taa seh an ti i, biathli an ruah hnu in a khua tlawnak pawl hi a mak tuk. Kan miphun zaapi in lungthawhnak le thazang kan chuah tthan mi hi lawmh lo khawh a si lo. A khuacio in phaisa lei, ruahnak lei, thlacamnak lei a ttang mi pakhat cio kong le lunglawmhnak chimthlu khawh a si lo.
Asinain, chim lo awk a ttha lo mi cu kan miphun nih zohchunawk kan nu/kan pi kum (80) a si cang minu kong a si. Illinois ram Chicago khua ah a um mi a si i, a min ka theih lo caah ka ngai thiam seh. Anna pi tiah an auh. Hakha pi-daw-taa sang ah a ram um mi an si i, Hakha nih cun Mawng Tin nu tiah auh a si. "Ka nu nang cu na u pa cang i, rian zong na ttuan kho ti lo, Chinland Club ah cun lut duh hlah, thla tu kan cam piak ko" tiah Col. Solomon nih a thlauh nain a duh lo. "Nan hawile ram ttha ttha ah duhpauh in, an ni nuamh lio ah, ihnak te hmanh ngei lo in thingtlang le ramtang ah mah tluk in rei a thei mi ka fa le CNF pawl nan caah cun, kumkhat $150 cu ka hmuh khawhnak lam aum ve ko lai"a ti hna. Hi bia a chim lio ah hin ka um lo nain, Pu Hei nih a ka chimh lio ah, kaa lawm tuk i, ka mitthlam in ka nu Mawng Tin nu a cuan pah in thil tam pi a ka ruah ter. Aw...a mah hmanh nih ka si khawh chung in kan bawm ve hna lai a ti va si kaw, kanmah duh pauh in rian a ttuan kho mi mitampi nih hi CNF rianttuanank hi keimah he a saing loh, ka tuak awk thil a si lo. A zuam minih va tuah ko hna seh ti phun in kumkhat $150, thlakhat $12, nikhat $.40 lawng a simi hmanh kan ni bawmh khawh lo hi cu, kan lungthin chung ah arak i seng mi "dawtnak" timi hi cu hawita nak in a va hme hringhran ko dah ti in, Pi Darthlia Lungtum bia kha ka lung ah a rak chuak.
Hi kan nu Anna pi hi a tu lawng ah hin kan miphun le kan ramcaah a tuak i, a ttang mi a si lo. Hakah khuapi a si hlan ah khin Falam ah a rak um bal mi an si. Mah Falam an rak um lio ah cun Hakha, Thantlang, Lautu,Mara,Zophei etc.etc...vialte nih kan rak fuh, kan rak tlun tawn mi hna khualtlun a daw tukmi, mi tampi ti le rawl a rak pe tawn tu a rak si. Falam an inn hi khaul kan rak tamtuk i, Bangla (khualtlun inn) bantuk bak khi a rak si tiah u pa pakhat nih a ka chim. Mahlio ah cun Falam ah khin kan mah Hakha lei kan rak tam lo i, a um mi hnih-khat hi khaultlun lei cun an rei a rak theih hrinhran ko rua. Mah tiin, pathian an theih, khualtlun an dawt hna lawng siloin kan Miphun hrimhrim a dawttuk caah nunsaunak pathian nih a pek i, a fa nu le a fa pa le pawl zong pathian thluachuah an hmuh khun nak a si lai.
October thla 16,2010 ah khan Illinois ram Moline khua ha Pu Thla Hei, Dr.Bawi Uk Thang, Pu Van Neih Thang tiah kan va tlawn. Rev. Lawm Cung Nung hruainak in kan miphun hawi tam lak te nih lungtho tein an kan len i bia an kan ruah. Kum 16 lawng a si rih mi tangkua sianginn ngakchia Mai Van Nun Par nih "kei mah zong Chinland Club ah ka lut ve lai. CNF cu Kan bawmh ve hna lai" a kan ti. Kan ni lawm tuk i, a kum le a min a kan chimh hnu ah ka hal hmasa bik mi cu na khua tah khuazei dah a si ka ti. Hakha khuathar ka si a ka ti. Muidawh mifim mino te khi a si rih. Kan lungchung cio khin, aw.. rian te hmanh a ttuan kho rih lo mi ka fa nu nih hiban tuk lungthin ttha a ngeih khawh hi cu mu.. tiin lunglawmhnak mithmai he kan khat na in, kan lunglawmh thluk in a chimzia kan rak thiam lo.
U le nau hna, kum 80 a si cang mi kan nu Anna pi le kum 16 lawng a si rih mi kan fanu Mai Van Nun Par an thil tuah mi nih hin, kan miphun pakhat cio nih kan ram kong thlukdeuh in vun bih tthan, vun tuak tthan ding ah rian a kan fial. An mah hmanh nih, an sii ning nih a pek hrim hrim hna lo nain, hi tluk ka miphun hawi an tuar-in nak cu zeitin dah ka zoh sawh khawh lai timi lungput he, kamseh le hacang rial in an ni thawh ve ah cun, nang le kei tah zeiban tuk lei in dah ttan kan lak ve lai??
Kan miphun hawi hna, kan nu kan pa kum 80 a si cang mi in, a cu zaa rih lo mi kan fanu, kan fa pa hna tiang nih kan ni thawh i, kan ttuan mi rian hi kan biakmi kan Pathian nih a zoh sawh lai i, a lak in a liam ter hrimhrim lai lo.
Nan miphun hawi,
Daniel Sakhong
Indianapolis
No comments:
Post a Comment