Harnak le Hremnak

Baibal caang thim: Keimah ruang ah mikip nih an in huat hna lai. Sihmanhsehlaw nan lu cung samfa fa khat hmanh a tlau lai lo. Fek tein dir ko u, zeicahtiah hitihin pei nan nunnak cu nan khamh lai cu, tiah a ti. Luka 21: 17-19

Khrihfami nih harnak le hremnak kan in ding hi Jesuh nih fiang tein a rak chimchung cang. Ralringte le fekte in dir a kan fial. Pumsa lei in tonmi harnak le hremnak hi hlanchan ahcun an rak tonmi a si. Asinain nihin vawlei nunphung i hrawm chan (globalization) ahcun thinlung lei harnak le hremnak hna hi kan i harh deuhmi an hun lo ve. A zei a si hmanh ah Luka tialmi hi harnak le hremnak kong i a hnu lei i thil umtuning hi tlawmpal in kan hun zoh ta hna lai.
Pakhatnak cu Bawipa Ni timi kong hi a si. Judahmi ruahning ah caan hi then hnih ah an then i cucu a tu caan[1] le a ra laimi caan[2] ti in a si. Hi caan pahnih an thenmi karlak caan hi Bawipa Ni an timi cu a si. Bawipa Ni timi caan cu tih a nung i rawhralnak caan tiah ruah a si.[3] A pahnihnak ruah awk a si mi cu: Bawi Jesuh rat thannak[4] kong hi a si. A pathumnak cu hremnak a ra dingmi kong hi a si.
Thong tlaknak te hna tiang an tong ko lai, nain ‘nan samfa fa khat hmanh a tlau lai lo’ tiah thazaang pek kan si.[5] Biatak cu hneksak a ton tik ah zumhnak nih hram a thlak khawh ve. Cucu thil kal ning sawsawh le tha thutnak lam in hneksak si lo in harnak le hremnak in hneksak a si tawn. Jesuh Khrih a nawl kan ngaihnak kha a tu bak ahhin a si awk a si i fek tein dir khawh kha kan i zuam awk a si.[6] Indiaram Prime Minister a tuan hmasabik mi Neru nih a chim an timi cu: “Khrihfa mi cu karh hna seh ti nan duh ahcun va hrem hna u,”[7] a ti an ti.
Harnak le hremnak te hna hi kan hriam thatnak hoi hna an si ko. Mikip nih Jesuh ruang ah huatnak hna ton a si ko lai. Khrih tanh ruang ah rian hoi hna thumh le kai khawh ti lonak tiang zong an ton men ko hnga. Khrihfa hmasa hna nih hi lam cu an rak zulh tuk cangmi lam a si. Jesuh cu Bawi a si ti ruang ah thisen tampi a luang cang. Cu thisen i a tehte cu khrihfabu hi a si. Tertullian le bang nih cun “Khrihfa bu thlaici cu martar hna thisen hi a si,”[8] a rak ti.






Cawnnak 25: Jerusalem Ah Sunpar Ngaiin A Lut

Baibal caang thim: “Bawipa min in a ra mi siangpahrang cu Pathian nih thluachuah pe ko seh. Vancung ah daihnak um seh law, Pathian cu sunparnak pek si ko seh,” tiah an au. Luka 19:38

Bawi Jesuh Jerusalem i sunparnak in a luhnak kong hi Thawngtha cauk an pali ning te in an tialmi a si (Matt. 21:1-11; Mk. 11:1-11; le Jn. 12:12-19). Jesuh cu siangpahrang a si ti in an cohlan i an donnak kong ruah tik ah Nathanael nih a rak chimmi bia kha hnathlam ah a hung thang than ve (cf. Jn. 1:49).[9] Jerusalem i a luhnak kong ah thil pathum kan i cinken awk an um i Barclay[10] nih a fiantermi hi tambik in kan hun char hna lai.
Pakhatnak cu Jerusalem a luh i Laa fate aa cit te ding in “Bawipa nih a herh” timi biatlang hmanmi kan zohnak nih thil felte in aa timh cianak a kan chimh. Pahnihnak cu mi raltha a si kha a lang. A ral that ning[11] hi kaa in chim khawh leng hmanh khi a si. A pathumnak cu siangpahrang a sinak kha a langhter hrimhrim mi kha a si (cf. Zekhariah 9:9). Mi nih an rak don tik ah hosanna[12] tiah an au ti in Matthai nih cun a tial (21:9). Zapi nih an rak hlorhnak hi Salm 118:25-26 chung bia khan a si.[13] Jerusalam ah sunparnak cun a lut ko nain vailam tahnak nih a hngah ko kha a hngalh cia mi a si ko. Nihin ah hosanna tiah a aumi nih a rauh hlan ah vailam ah khenh ko u tiah an au than ko. Siangpahrang an rak hmuh ning le Siangpahrang nih an sin i a rat ning le khua a sak ning kha aa khat kho hrim lo.
Biakam Hlun nih hi sunparnak in Jerusalem i a luh lainak kong i a chim chungmi Jesuh nih nawlngaihnak in a tlintermi hi a dotdot in kan hun zoh rih lai. A hmun cu Oliv tlang (Zech. 14:4) a si i Laa fano timhtuahnak cu (Gen. 49:10-11) nih a chim chung i Laa fano i cit in rumra he khuachung a luhnak le (Zech. 9:9-10; 1 Siang. 1:33-37) puan phah piaknak (2 Siang. 9:13) zong chim chungmi a si. Cun mi zapi an au nak kha kan tial cang bang Salm 118:26 chung bia kha a si i Farasimi bia a lehnak hna kha Hab. 2:11 chung ta kha a hun hmannak kan hmuh.[14]

Biahalnak:
01. Laa fano nih zeidah a sullam a chim duhmi a si?
02. Jesuh cu zeibantuk siangpahrang dah a si?
03. Kan thlacamnak ah Hosanna ti hi kan hman tawn i kan nun nih tah cucu a hman duh taktak mi a si maw? A sullam tah a fiang taktak maw?
04. Jerusalem a luh ah khan Jesuh kha aa nuam tuk hnga maw? Jerusalem hoi hna kha a tah fawn tung!
05. ‘Lungtekep hmanh an au hnga,’ tiah Jesuh nih bia a lehmi hna kha ceihmai deuh ve rih hnik.



[1]Atu caan hi caan chia taktak ah ruah a si. Hrawh awk lawng i aa tlak mi caan a si ti in an ruah.

[2]Pathian nih a ukmi caan, sui chan ah ruahmi caan a si.

[3]Isaiah 13:9; Joel 2:1ff; Amos 5:18-20; le Zefaniah 1:14-18 hna hi rel. Bawipa Ni hi ruahlopi in a phan lai ti in an zumh (cf. 1 Thes. 5:2; 2 Pet. 3:10).

[4]Khrihfabu hmasa nih cun an rak orh bak mi a si. Bawipa Ni he cawh in Jesuh rat thannak kong hi an cawhhnokter deuh tawn. A zei a si hmanh ah Bawi Jesuh nih a bia donghnak i a kilhmi cu: ‘Van le vawlei cu an rawk lai, sihmanhsehlaw ka bia cu a rawk lai lo,’ a ti (caang 33).

[5]Samfa hmanh tlau lo ding timi nih a chim duhmi cu nan rawkral lai lo; hma faktuk nan ing lai lo tinak a si. Albert Barne’s Notes on the Bible an zoh. e-Sword chung in lak mi a si.

[6]The New Interpreter’s Bible in Twelve Volumes: The Gospel of Luke and the Gospel of John, 403.

[7]Rev. James Sangawi phungchimi chung in hun char thanmi a si.

[8]Hi kong hi Lal Pek Lian tialmi ‘Ramthar Riantuannak Hmuhning’ timi capar Tilim Journal Vol.2, 73 chung ta hun char thanmi a si.

[9]Pathian Fapa, Israel Siangpahrang na si tiah Jesuh cu Nathanael nih a rak ti.

[10]William Barclay, The Daily Study Bible: The Gospel of Luke, 239-240.

[11]Thah awk i a bawmhmi a ral hna hmai i lang-hngan ngai i chuahlangh ngam hi ral that taktak a si. Hi bantuk mi raltha hna hi meithal le nam ngaingai in an that colh ngam rua hna lo.

[12]Hosana ti sullam cu “a tu ah kan khamh tuah” ti asiloah “khamh tuah tiah kan in nawl” tinak a si. Luka nih hosanna timi biafang a hmang lo.

[13]David Van Bik, Luka Thawngtha Fianternak: Uk Hnihnak, 84-85.

[14] The New Interpreter’s Bible in Twelve Volumes: The Gospel of Luke and the Gospel of John, 369 ah zoh.